استقرار ‏‎dna‎‏ روی لیپوزوم ها، بررسی لیپوپلکس ها

مهندسی ژنتیک و ژن درمانی از دستاوردهای جدید فناوری زیستی و پزشکی به شمار می آیند زیرا قابلیت اعمال تغییرات مورد نظر و یا درمان بیماری ها را در بنیادی ترین سطح آن در اختیار می نهند. همه این دستکاری ها در نخستین گام نیاز به ورود اسیدنوکلئیک بطور سالم به درون یاخته هدف دارند. اسیدنوکلئیک می تواند ‏‎rna, dna‎‏ و یا الیگونوکلئوتیدهای پادسمت ‏‎(antisense)‎‏ باشد. مولکول وارد شده به یاخته نه تنها می تواند باعث بیان انتخابی یک ژن شود بلکه در مواردی لازم است از بیان بعضی از آنها جلوگیری کند.برای انتقال اسیدهای نوکلئیک به داخل یاخته روشهای مختلفی ابداع شده و به کار می روند که به طور کلی می توانند به سه نوع تقسیم شوند: روشهای ویروسی، روشهای غیرویروسی شیمیایی و غیرویروسی فیزیکی. در این پایان نامه از میان روشهای مختلف انتقال ژن، مطالعه لیپوزوم ها (دستگاه غیرویروسی) انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. انواع مختلف لیپوزوم ها که از لحاظ اجزای تشکیل دهنده تا حدی با هم متفاوتند، ساخته شده؛ حجم محصور شده توسط آنها اندازه گیری شد. سپس با استفاده از حجم محصورشده، بطور غیرمستقیم، قطر لیپوزوم ها محاسبه و تعیین گردید. از نتایجی که تا این مرحله بدست آمد مشخص گردید در انواعی از لیپوزوم ها که واجد پلیمر هستند (لیپوزوم های ایمن گریز) درصدی از پلیمرها درون لیپوزوم ها واقع می شوند.سپس کمپلکس های ‏‎-dna‎‏ لیپوزوم ساخته شد و درصد اتصال مولکول های ‏‎‎‏dna‎‏ پلاسمید توسط هریک از انواع لیپوزوم ها تعیین گردید. بررسی ها نشان داد که در اینمورد لیپوزوم های ایمن گریز کاتیونی بسیار موفق بوده اند. در نهایت، اثر حفاظتی انواع مختلف لیپوزوم های ساخته شده (کاتیونی، ایمن گریز کاتیونی، ایمن گریز و ساده) بر dna‎‏ ، در مقابل نوکلئاز ‏‎dnaset‎‏ بررسی شد و مشخص گردید وجود بار مثبت به حفاظت از dna‎‏ کمک بسیاری می کند. علت آن می تواند به قرار گرفتن dna‎‏ بین جداره های لیپوزوم های کاتیونی مختلف نسبت داده شود. اگرچه لیپوزوم های ایمن گریز- کاتیونی، در این تحقیق مورد تایید قرار گرفته اند، باید آزمایشات لازم درباره عملکرد آنها در شرایط ‏‎in vivo‎‏ انجام و نتیجه گیری شود. در این بررسی ها، توانایی چهار نوع مختلف لیپوزوم (ساده، کاتیونی، ایمن گریز و ایمن گریز کاتیونی) در حمل dna‎‏ و محافظت از آن در هر مقابل نوکلئاز با هم بررسی شد تا از مقایسه آنها با هم بتوان نوع مناسب، را انتخاب کرد.